Alzheimer’ı önlemede en etkili uğraş hangisi?

Bulmaca çözmenin belli oranlarda Alzheimer'ı önlendiği birçok bilimsel çalışma ile ortaya konmuştu. Bunun yanında Türkiye'de yaşayan bir emekli ya da asgari ücretle çalışan bir işçi de, ailesini geçindirmek amacıyla zaten zorlu bir bulmacayı çözmek için yıllarca uğraşırken Alzheimer'la savaşıyor olabilir. Şaka bir yana, kitap okumanın ve çeşitli sporların bu hastalığı önlemeye yardımcı olduğu bilinirken, Albert Einstein Tıp Koleji'nin 21 yıllık araştırması, Alzheimer'ı önlemede hepsinden daha etkili bir faaliyeti ortaya çıkardı. Ancak ne yazık ki Türkiye'de yaşayanların pek yapmadığı bir faaliyet bu. Ayrıca başka bir araştırma da demans hastalıkları ve ilişki durumu arasındaki bağlantıyı inceledi. İşte çarpıcı sonuçlar...

Kitap okumak, bulmaca çözmek ve yüzmek. Bunlar Alzheimer’ı önlemede en etkili silahlarımız değil. Okan Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Okan Bölükbaşı, iki farklı üniversitede yürütülen benzer çalışmaların sonuçlarını paylaştı ve Alzheimer’ı önlemeye yardımcı olacak beklenmedik bir durumu ortaya çıkardı.
21 YILLIK ÇALIŞMA: BULMACA ÇÖZMENİN ETKİSİ DÜŞÜK! 
Prof. Dr. Okan Bölükbaşı, “Önceden sanıldığının aksine, bulmaca çözme ve benzeri uğraşlar Alzheimer gelişimini önlemede düşük etkinliğe sahip. Esas önemli bulgu, hastalığı önlemede en yüksek uğraşın “dans etmek” olduğu şeklinde bildirildi. Çalışmalar 21 yıldan beri sürdürülüyordu. Sonuçlar, dünyaca ünlü  tıp dergisi NEJM de yayınlandı” dedi.
DANS ETMEK BEYNİ NASIL ETKİLİYOR?
Bölükbaşı’nın açıklamasına göre sıralama şöyle: Albert Einstein Tıp Koleji´nin yaptığı çalışmaya göre Alzheimer gelişme riskini düşürmede önerilen aktiviteler ve risk azaltma oranları şu şekilde; okumak, yüzde 35; bisiklete binme ve yüzme yüzde 0, haftada en az 4 defa bulmaca çözme yüzde 47, golf oynama yüzde 0, sık sık dans etmek yüzde 76. Bu sonuçtan da anlaşıldığı gibi riski en yüksek düzeyde düşüren uğraş, bir müzik eşliğinde dans etme.
Henüz hangi dans türünün daha etkili olduğu hakkında bir bulgu yok, ama dans edebilmek için birbirinden ayrı çalışan farklı beyin düzeneklerinin devreye girmesi gerekiyor. Bu düzenekler aynı anda kinestetik, rasyonel, müzikal ve emosyonel işlevlerin eşgüdümünü gerektiriyor. Alzheimer gelişimini bu ölçüde durdurmasının sebebinin bu eşgüdümsel beyin çalışması olduğu düşünülüyor.”
Prof. Dr. Bölükbaşı, henüz bir araştırma yapılmadığını ama eskrim sporu ile uğraşmanın da, aynı nedenlerle benzer düzeyde etkili olabileceği tahmininde bulundu.
EVLİLİK ALZHEİMER’I ÖNLEYEBİLİR Mİ?
University College London’ın (UCL) Avrupa, Güney Amerika ve Asya ülkelerindeki 800 bin kişiyi inceleyerek yaptığı araştırma, bekar kalmanın bunama riskini artırdığını ortaya koydu. Çalışmanın ulaştığı risk oranı ise göz ardı edilemeyecek kadar yüksek…
Sosyal etkileşimin sürekliliği, beyin sağlığını koruyor ve demans hastalıklarına karşı dayanıklılığı artırıyor. Bilim insanlarına göre yalnız bir hayat yaşamamak, sosyal açıdan aktif olmak ve evli olmak, Alzheimer gibi sorunları erteliyor. İngiltere’deki bilim insanlarının yaptığı çalışma da bu görüşü destekledi ve bekar kalmanın bunama riskini yüzde 42 artırdığını gösterdi.
BBC Türkçe’nin haberine göre, evliliğin diğer faydası da ekonomik yükün kişiler arasında paylaşılması ile birlikte, zihinsel ve fiziksel sağlığı kuvvetleniyor ve bunama riski azalabiliyor.
DULLAR İÇİN RİSK DAHA DA FAZLA
Araştırmanın bulguları, dul kalanlarda da bunama riskinin yüzde 20 daha fazla olduğunu gösterdi.
Boşananlar ve evliler arasında ise önemli bir farklılığa rastlanmadı.
İngiltere’deki Alzheimer Araştırmaları Merkezi’nden Laura Phipps, “Çiftler birbirlerini sağlıklı yaşam konusunda cesaretlendirirken, partnerlerinin sağlığını da korumaya çalışıyor. Sosyal hayatlarında da birbirlerine destek oluyorlar” diye konuştu.
Sosyal etkileşim ise bunamanın azalmasının tek nedeni değil. Araştırma, fiziksel aktivite ve eğitim seviyesi gibi değişkenleri de, bekar, evli ve dullar arasında bunama riskinin farklılık göstermesiyle ilişkilendirdi.