7-8 yaşına kadar çocuklarda başkalarının eşyasını izinsiz olarak alma davranışı çok sık görülür. Ancak bu duruma sağlıklı bir tavır gösterilmezse, ileride bu davranış yerleşebilir ve “çalma” davranışı olarak devam edebilir.
Yeterli ikazda bulunmama halinde bu tavır ergenlik çağında ailenin parasını izinsiz alma, başkalarının değerli eşyalarını alıp kendisininmiş gibi kullanma şekline dönebiliyor. Bu şekildeki davranış bozukluklarının kaynağı, çocuğun küçükken arkadaşının oyuncaklarını izinsizce alıp eve götürebildiğinde herhangi bir tepkiyle karşılaşmamış olması gibi basit bir sebebe dayanabiliyor. Çocuk, arkadaşlarının okul eşyalarını ya da değerli gördüklerini izinsiz alıyorsa bu davranışın altında birden çok neden olabilir. Ancak ne olursa olsun bu davranışı yapan neticede bir çocuk olduğuna göre, çocuğa çocuk gibi davranıp öyle muamelede bulunmak gerekir. Arkadaşının eşyasını alıp eve getiren çocuk “arkadaşım hediye etti” ya da “ödünç verdi” diyebilir. Aşağılama, korkutma ve alay etmeden eşyayı sahibine vermesi gerektiği çocuğa anlatılmalıdır. Eşyanın onun olmadığı konusu üzerinde ısrarlı ve kararlı olunmalıdır. “Sen aldın, sen çaldın, çabuk geri ver!” şeklinde bir tutum olumsuz davranışı sonuçsuz bırakır. Çocuk “niye yaptın?” sorusuna niçin yaptığını kendi de bilmediği için cevap veremez. Bunun yerine “Eğer geri verirsen seninle gurur duyacağım” şeklinde bir yaklaşım izlenebilir. Eşyayı sahibine sizin değil onun vermesini sağlayın.
ODASINA İZİNSİZ GİRMEYİN
Çocukta sahip olma duygusu geliştirilmelidir. Çocuğun kendine ait eşyaları olmalı, ondan izinsiz anne-baba almayacağı gibi, kardeşinin oynamasına da izin verilmemelidir. Kardeşinin ve kendinin oyuncakları ayrı olmalıdır. Anne-babanın odasına izinsiz girilmeyeceği çocuğa öğretilirken, onun odasına gelişigüzel girmek sahiplenme duygusunu ters etkiler. Değerlerimiz çocuğa iyi öğretilmeli, bu konuda mutlaka ebeveyn kendisi örnek olmalıdır. Çocuğa daha küçük yaştan itibaren almak istediği şeyi size sorarak alma alışkanlığı kazandırın. Misafirliğe ya da markete gittiğinizde her şeye gelişigüzel dokunma ve karıştırmasına müsaade etmeyin. “Aman çocuktur ne anlar!” demeyin.
ONA HATASINI SÖYLEYİN
Çocuk, arkadaşlarının okul araç ve gereçlerini gizlice alır, saklar, sonra vermeyi unutur. Bu davranış sonra gerçek çalma alışkanlığına dönüşebilir. Anne-baba bu davranışın hatalı bir davranış olduğunu dile getirmeli, çocuğa anlatmalı, aynı şeyin onun başına geldiğinde neler hissedeceği hakkında konuşmalıdır. Çocuğun aldığı eşyayı geri verene kadar kullanmaması gerektiği, başkalarının eşyalarını izinsiz aldığımızda karşı tarafın ne kadar üzüleceği, neler hissedeceği ve sonuçta neler olabileceği konusunda onunla konuşun. Ebeveyn olarak çocuğun ihtiyaçlarını yazacağı bir liste oluşturun. Karşılanan ihtiyaçlara bir çizik atın. Çocuğa, ihtiyaçlarını karşılamanın zaman alacağını ifade edin. Başkalarının eşyalarını izinsiz almayla ilgili olay ve hikâye anlatın.
BU TAVIRLARI SERGİLEMEYİN
Katı disiplinin ya da tamamen disiplinsizliğin hakim olduğu bir ailede çocuk ya bilmeden ya da “değer ve özgüven kazanma” duyguları sonucu “çalma” eylemine yönelebilir. Gösterilen sevgi ve ilginin yeterli gelmemesi sonucu çocuk bu duyguları tatmin için ‘izinsiz alma’ya yönelebilir.
Olumsuz anne-baba tutumları bu davranışı artırır. Kendini değersiz hisseden çocuk, sevdiği eşyaları izinsiz alarak “değer ve özgüven” kazanmaya çalışır.
Ebeveynin parayı bir tehdit unsuru olarak kullanması, çocuğun maddi şeylere ilgisini aşırı artırabilir. Sözcü
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder