Parmaklarınızı kıtlatıyor musunuz?

Uzmanlar, birçoğumuzun alışkanlık haline getirdiği parmak kıtlatmayı (çıtlatmayı) önermiyor. Eklemleriniz harap olabilir, kalıcı sorunlar oluşabilir.

Çünkü The Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics’da yayımlanan parmak kıtlatması araştırmasından hiç de iyi sonuçlar çıkmadı.


Yumuşak dokuda zedelenme, kavrama kuvvetinde azalma


Okan Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Gamze Şenbursa, parmak kıtlatması alışkanlığının yan etkileri hakkında yapılan araştırmada elde edilen bulgular hakkında şu bilgileri verdi:
“Bu araştırmada parmaklarını kıtlatan 300 kişinin eklemlerindeki harabiyet incelendi. Eklemi kıtlatmayı alışkanlık haline getirenlerde yumuşak dokuda zedelenme, kavrama kuvvetinde azalma gibi sonuçlar tespit edildi. Harabiyet eklemi çevrelen bağları hızlı ve tekrarlı bir şekilde gerilmesinin sonucudur. Profesyonel beyzbol atıcılarında da benzer yaralanmalar görülmektedir ancak yaralanmalar daha ciddi seviyededir ve atış için kullanılan koldaki daha fazla eklemi etkiler.”

Baloncuklar patlar ve eklemlerimizden ses gelir


Yrd. Doç. Dr. Şenbursa, parmaklarınızı birleştirip dışarıya doğru büktüğünüzde eklemlerinizden sesler gelirken, eklem içinde olup bitenleri şöyle anlattı:


“Eklemler iki kemiğin birleşim yerinde bulunur, yumuşak doku ve bağlar tarafından çevrelenir. Vücudumuzdaki bütün eklemlerde sinoviyal sıvı da denilen kalın, berrak eklem sıvısı vardır. Eklemlerinizi kıtlatmak için parmaklarınızı esnettiğinizde, eklemdeki kemikleri birbirinden ayırmış olursunuz. Böylece eklemi çevreleyen yumuşak doku kapsülü de esner. Kapsülün esnemesiyle eklem içindeki hacmi artırırsınız. Bir fizik kuralı olarak ‘hacim artarsa, basınç azalır’. Eklem sıvısının basıncı düştüğünde sıvı içinde çözünmüş halde bulunan gazlar baloncuk haline gelir. Eklem yeterince esnediğinde kapsüldeki basınç düşer ve baloncuklar patlar. Bu patlama eklemlerinizden sesler gelmesine neden olur.


Gazların sıvıda tekrar çözünmesi 25-30 dakika sürer ve bu süre içinde eklemlerden ses gelmez. Gazlar çözündüğünde eklemleriniz tekrar kıtlatılabilecek hale gelir.”


Kıtlatınca rahatlıyoruz ama...

Şenbursa, eklemleri kıtlattıktan sonra insanların rahatlama hissetmelerinin sebebini ise şöyle açıklıyor:
“Eklemlerden ‘çıt’ sesinin alınmasından sonra eklem hareketinin arttığına dair kanıtlar bulunmaktadır. Eklem manipüle edildiğinde eklemdeki hareketi algılayan reseptörler uyarılır ve eklemi çevreleyen kaslar gevşer. Eklemleri kıtlattıktan sonra insanların rahatlama hissetmelerinin sebebi budur.”
Bu arada, yapılan araştırmayla, parmak çıtlatmanın kireçlenmeye sebep olmadığı da belirlendi.